ظلمت نفسی:

هر چه خیر و خوبیست از جانب خداست و هر چه شر و بدیست از جانب خود انسان است. مانند کره زمین که هر چه تاریکی دارد از جانب پشت کردن خودش است به خورشید و هر چه نور دارد از طرف خورشید است و دانستن این نکته رفع بسیاری از مشکلات و راه یابی به درگاه خداوند است. و اگر به شیطان خطاب شد «فَاخْرُجْ إِنَّکَ مِنَ الصَّاغِرِین‏»(اعراف/13)نتیجه همان کلام وی بود که «قالَ فَبِما أَغْوَیْتَنِی لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَکَ الْمُسْتَقِیم‏»( اعراف)و این کلام از همان تفکر نشأت می­گیرد. اما اگر هرکس همچون یونس نبی ندای «أَنْ لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِین‏»(انبیاء/87)را سر دهد مصداق «فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَم‏»(انبیاء/88)شود که یونس پیامبر نیز «فَلَوْ لا أَنَّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ. لَلَبِثَ فِی بَطْنِهِ إِلى‏ یَوْمِ یُبْعَثُون‏»(صافات/،143 )