عقاید: بخش چهارم(تعارض عقل و نقل)

با توجه به مطالب ذکر شده باید به این نکته اساسی دقت داشته باشیم که در منظر اسلام، هرگز بین علم و دین و یا عقل و دین هیچگونه تعارضی وجود ندارد و به کار بردن این اصطلاح و درصدد حل آن برآمدن دور از حقیقت و واقع میباشد. آنچه دقیقتر و صحیح تر میباشد این است که بین نقل و عقل تعارض وجود دارد.

یعنی گاه می­شود که بین یک آیه و روایت با یک حکم عقلی تعارضی دیده میشود. اما این نکته قابل اهمیت میباشد که این تعارض، یک تعارض بدوی میباشد، یعنی با بررسی درست مقدمات عقلی و یا درایه آن نقل میتوان این تعارض را برطرف کرد. این نکته؛ یک نکته بسیار دقیق میباشد که علامه جوادی آم لی در کتاب « منزلت عقل در هندسه معرفت دینی» به بررسی آن پرداخته اند، و رجوع به این کتاب ثمرات زیادی برای اهل خود دارد.

عقاید: بخش سوم(وحی)

ما یکی از ابزار شناخت را وحی دانستیم، اما باید دقت داشت که منظور از وحی فقط آیات قرآن نمی باشد، بلکه بنا بر نص «ما ینطق عن الهوی*ان هو الا وحی یوحی» اقوال معصومین نیز مصداق وحی قرار می­گیرد، زیرا آنها هرچه می­فرمودند عین وحی بوده و خللی در آن وارد نمی­شود. البته اطلاع از قطعی الصدور بودن آن و درایه حدیث امور مهمی هستند که نباید از آنها غافل باشیم. بنابراین در کنار آیات قرآن، عقل و حس باید روایات ائمه معصومین علیهم السلام را نیز به عنوان حجت­های الهی بپذیریم و برنامه­های آن بزرگواران را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.امام صادق(ع) هم نبی اکرم را حجت الهی میداند و هم عقل را، یکی حجت ظاهری و دیگری حجت باطنی پروردگار. الامام الصادق «ع»: حجّة اللَّه على العباد، النّبیّ. و الحجّة فیما بین العباد و بین اللَّه، العقل(اصول کافى» 1/ 25)

عقاید: بخش دوم(متعلق شناخت)

وقتی راه­های شناخت مشخص شد، باید به این نکته توجه داشت که چه چیزهایی ارزش این را دارند که متعلق شناخت قرار بگیرند، و چه چیزهایی ارزش دانستن راندارند.

در روایات ما علم را به صورت­های مختلف تقسیم کرده­اند؛ یکی از این تقسیمات، تقسیم علم به عقاید، اخلاق و احکام می­باشد، که دانای آن را علامه می­نامند.

أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى ع قَالَ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْمَسْجِدَ فَإِذَا جَمَاعَةٌ قَدْ أَطَافُوا بِرَجُلٍ فَقَالَ مَا هَذَا فَقِیلَ عَلَّامَةٌ فَقَالَ وَ مَا الْعَلَّامَةُ فَقَالُوا لَهُ أَعْلَمُ النَّاسِ بِأَنْسَابِ الْعَرَبِ وَ وَقَائِعِهَا وَ أَیَّامِ الْجَاهِلِیَّةِ وَ الْأَشْعَارِ الْعَرَبِیَّةِ قَالَ فَقَالَ النَّبِیُّ ص ذَاکَ عِلْمٌ لَا یَضُرُّ مَنْ جَهِلَهُ وَ لَا یَنْفَعُ مَنْ عَلِمَهُ ثُمَّ قَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ آیَةٌ مُحْکَمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْل

امام هفتم علیه السلام فرمود: چون رسول خدا (ص) وارد مسجد شد دید جماعتى گرد مردى را گرفته‏اند فرمود: چه خبر است گفتند علامه‏ایست. فرمود: علامه یعنى چه؟ گفتند: داناترین مردم است بدودمان عرب و حوادث ایشان و بروزگار جاهلیت و أشعار عربى. پیغمبر فرمود: اینها علمى است که تا دانش را زیانى ندهد و عالمش را سودى نبخشد، سپس فرمود: همانا علم سه چیز است:

آیه محکم، فریضه عادله، سنت پا برجا، و غیر از اینها فضل است.(الکافی، ج‏1، ص: 33)

منظور از«آیه محکمه» شناخت اصول دین و اعتقادات به صورت تحقیقی می­باشد؛ و منظور از «فریضه عادله» شناخت اخلاقیات می­باشد. و درباره «سنت قایمه» بحث احکام و مسائل فقهی مطرح میگردد که وظیفه غیر مجتهدین در این امر تقلید از مراجع تقلید می­باشد که متخصصین در امر دین می­باشند.

ما دو کلمه «چشم» و «چرا» داریم که اولی را باید در حوزه احکام و دومی را در حوزه عقاید به کار ببریم، که متاسفانه اکثر مردم جایگاه این دو کلمه را عوض کرده و مرتب در پی شناخت فلسفه احکام می­باشند و تعبد ندارند و حال آنکه در عقاید که جای چرا و تحقیق می­باشد به یک تعبد نا بجا اکتفا نموده­اند!!!

عقاید: بخش اول(ابزار شناخت)

در مباحث اپیستومولوژی (معرفت شناسی)، بحث ابزار شناخت از مباحث بسیار مهم می­باشد. یعنی پس از اینکه امکان شناخت برای ما ثابت شد، به این بحث توجه باید کرد که این شناخت باید از چه طریقی باشد که اطمینان آور گردد؛ از راه حس، عقل یا وحی؟

عده­ای حس را تنها را شناخت می­دانند و می­گویند غیر از حس و تجربه هیچ علم دیگری به ما اطمینان خاطر نمی­دهد. لذا حس گرایی یا اصالت حس    (sensualisme) عبارت است از قول به اینکه تمام دانش و معرفت ما ناشی از حس است ومعقول چیزی جز محسوس نیست ، ادراک حقیقی منحصر در ادراک حسی وتجربی است. حس­گرایی  با (فرانسیس بیکن) آغاز و با "لاک" ، "برکلی"، "کنت" و "استوارت میل" ادامه یافت و در نهایت در حوزه­های علمی غرب برترین دیدگاه محسوب شد .

حس گرایان به دوگروه تقسیم می­شوند:

حس گرایی معتدل: این مکتب همان آمپیریسم است. آغاز این گرایش در قرن14 و 15 میلادی است وزادگاه آن انگلستان و مادر آن ویلیام اکامی(1300-1347م) است .طرفداران این تفکرمعتقدند. تمام واقعیت­های متافیزیکی که صاحبان فلسفه­های مشاء و افلاطونی به تصور خود کشف کرده بودند، جز اوهام و خیال­بافی چیزی نیست.

حس گرایی افراطی: که همان پوزیتیویسم است . در اوائل قرن نوزدهم میلادی «اگوست کنت»   فرانسوی که به پدر جامعه­شناسی معروف شده است، یک مکتب تجربی افراطی به نام «پوزیتویسم» پایه گذاری کرد. اساس این مکتب را اکتفاء به داده­های بی واسطه حواس تشکیل می­داد. کنت حتی مفاهیم انتزاعی علوم را که از مشاهده مستقیم به دست نمی­آید، متافیزیکی و غیرعلمی تلقی می کرد و این دیدگاه بعدها به آنجا کشیده شد که قضایای متافیزیکی، الفاظی پوچ و بی­معنا به حساب آمدند.

عده­ای دیگر به عقل اصالت میدهند. واژه rationalism از ریشه لاتینی ratio  گرفته شده و معمولا برابر با نهاد عقل­گرایی، اصالت عقل، خردباوری ترجمه می­شود. این عقل­گرایی که مربوط به دوره روشنگری است عبارت از یک دیدگاه معرفت­شناختی و هستی­شناختی است که معتقد است تنها مرجع کسب معرفت، ارزش، عمل، اخلاق و  خلاصه هر آنچه که مربوط به حیات انسانی است توانایی­های نهفته در وجود خودآدمی است. بر اساس این نگره آنچه منشائی ماورایی دارد یا به طور کلی مورد انکار است و  یا مرجعیت (اتوریته) آن پذیرفته نیست.

عقل­گرایی با دکارت آغاز شد و با افرادی چون "اسپینوزا" و "لایب نیتز" ادامه یافت و با "هگل" به پایان رسید.

در قرآن، حس و عقل رد نشده و از آنها به عنوان دو ابزار شناخت یاد شده است:

وَ اللَّهُ أَخْرَجَکُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ جَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (سوره نحل، آیه78) در این آیه سمع و بصر (حس) و فواد (عقل) به عنوان ابزار شناخت ذکر شده اند. اما انحصارگرایی و حصر در این ابزار مورد قبول نیست، و قرآن به یک ابزار مهمتر به نام وحی اشاره دارد و می­فرماید:

وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ إِلاَّ رِجالاً نُوحی‏ إِلَیْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (سوره نحل، آیه43)

بنابر این از نظر اسلام حس، عقل و وحی سه ابزار شناخت می­باشند که هر یک جایگاه خود را دارد و شناخت حاصل از آنها در حیطه خود قابل قبول می­باشد.

چند عکس به یاد سفر حج( سال گذشته)

حرم ائمه بقیع علیهم السلام

ضریح قبر مطهر نبی اکرم (ص)

روحانی کاروان(آیت الله مهدوی)

مسجد شجره

طواف

استراحت بعد از طواف:)

یه عکس هنری( از خودم:))

یه عکس از ابراج البیت(توسط عیال محترم:))

خدایا روزیمان گردان....

چند روزه خلوتامو نوای گرم «مقدم» پر میکنه....

اونم با اشعاری که خلاصه اون اشعار اینه...

بدجور هم وصف حال دلمه...

از همون روزی که دنیا اومدم

تا رسیدنت دلم شور می زنه

ترسم اینه بمیرم، نبینمت

واسه دیدنت دلم شور می زنه 

اضطراب بازی با جونم میکنه

انتظار داره دیوونم میکنه

آرزومه ببینم مادر تو

واسه نوکری، نشونم میکنه  

فاصله حبس منُ شما شده

فاصله رمز منُ شما شده

فاصله افتاده بین منُ تو

فاصله تقدیر ما دو تا شده 

الهی بشکنه پای فاصله

که جوونی منُ ازم گرفت

چقدر بهت بگم دوست دارم؟

چقدر بهت بگم دلم گرفت؟

دوس دارم پر بکشم از این قفس

دوس دارم جون بگیرم زیر نگات

یه نگاه مهربونت مال من

همه ی دار و ندار من فدات

آسمونم بی تو سوت و کور شده

بی تو این زمین چقد صبور شده

دستمُ هی روی دستم میزنم

دل من بدجوری از تو دور شده

.............

بعضی چیزا را نمیشه به راحتی فراموش کرد  L